Buddyzm – charakterystyka
Buddyzm to wschodni system filozoficzno – etyczny, uznawany za religię. Jego twórcą był Siddhartha Gautama, potomek rodu Śakyów, którzy władali jednym z państw na północy Indii. Religię tę wlicza się w poczet religii dharmicznych (których wspólną cechą jest wiara w reinkarnację stworzenia oraz karmę) i nieteistycznych (czyli tych, które anie nie afirmują, ani nie negują istnienia boga). Sama nazwa religii – buddyzm, powstało stosunkowo niedawno przez uczonych z zachodu, ludzie na Dalekim Wschodzie używali nazw dharma, sasana czy buddhasasana. Termin „budda” oznacza w sanskrycie „przebudzony”, określenia tego używa się w stosunku do ludzi, którzy zostali oświeceni, przebudzili się z niewiedzy, wyszli poza egzystencję, poza ziemskie przywiązania, ludzi mądrych. Siddhartha Gautama zaczął używać tego terminu w odniesieniu do siebie w chwili, gdy zaczął głosić nauki.
Buddyzm – Cztery Szlachetne Prawdy
Punktem oparcia dla buddyzmu są Cztery Szlachetne Prawdy, które głosił Siddhartha Gautama, oraz na Ośmiorakiej Ścieżce, na której końcu leży kres cierpienia. Cztery Szlachetne Prawdy ogłosił Budda w trakcie swojego pierwszego kazania w Sarnath. Są one akceptowane przez wszystkie szkoły i tradycje buddyjskie. Prawdy te to:
- Pierwsza Szlachetna Prawda o Cierpieniu – wg niej wszystkie formy istnienia na ziemi podlegają cierpieniu, nie mogą osiągnąć trwałego szczęścia i zadowolenia.
- Druga Szlachetna Prawda o Przyczynie Cierpienia – która mówi, iż przyczyną każdego cierpienia jest pragnienie.
- Trzecia Szlachetna Prawda o Ustaniu Cierpienia – by ustało cierpienie, musi zniknąć pragnienie, należy się go wyrzec, zaniechać, wyzwolić od pragnienia.
- Czwarta Szlachetna Prawda o Ścieżce Prowadzącej do Ustania Cierpienia – drogą, która prowadzi do ustania cierpienia jest Ośmioraka Ścieżka, prowadząca przez właściwe: pogląd, postanowienie, mowę, działanie, żywot, dążenie, skupienie i medytację.
Wszystkie nauki buddyzmu wywodzą się z Czterech Szlachetnych Prawd, są ich rozwinięciem i analizą. Dopełnieniem umożliwiającym dobre zrozumienia tychże prawd jest filozofia braku ja, zakładającej, że wszelakie zjawiska nie mają trwałego aspektu „ja”.
Ośmioraka Ścieżka to drugie z fundamentalnych pojęć buddyzmu, składa się z ośmiu aspektów:
- Właściwego poglądu, czyli zrozumienia konieczności przebywania w zrównoważeniu medytacyjnym.
- Właściwe myślenie – wyzbycie się żądz i braku życzliwości.
- Właściwe słowo – czyli powstrzymanie się od kłamstwa, obmawiania innych, używanie słów do czynienia rzeczy pożytecznych, dobra.
- Właściwe działanie, postępowanie, które wymaga przestrzegania Pięciu Wskazań – niezabijania istot żywych, niebrania tego, co nie nasze, powstrzymanie się od złego prowadzenia się, powstrzymanie się od złej mowy oraz niespożywanie napojów odurzających i narkotyków, które prowadzą do zatracenia dobrej uwagi.
- Właściwy żywot – dotyczy sposobu zarobkowania, należy utrzymywać się z pracy, która nie będzie wymagać łamania przykazań.
- Właściwe dążenie – podążanie ścieżką wiodącą do oświecenia.
- Właściwe skupienie – zatrzymanie się i zaduma nad myślami i uczuciami.
- Właściwa medytacja – medytacja prowadzona w sposób uważny, z odpowiednim przygotowaniem i zaangażowaniem.
Buddyzm – rodzaje
Buddyzm nie jest systemem jednorodnym, choć ma wiele wspólnych nauk, a rdzeń jego nauk jest jeden. Podział na różne odłamy buddyzmu tłumaczy się tym, że Budda za swojego życia głosił nauki o różnym stopniu złożoności, przeznaczone dla różnorakich odbiorców, wskutek czego wykształciły się odmiany buddyzmu kładące większy nacisk na odmienne aspekty nauk Buddy. Obecnie istniejące szkoły w buddyzmie to: Theravada, Mahajana, buddyzm Zen, Son, Chan, buddyzm Diamentowej Drogi, Szkoła Czystej Krainy, Tendai, Singon, buddyzm tybetański (zawierający pięć głównych tradycji: ningma, kagju, dzionang, sakja i gelug).
Was this helpful?
3 / 0