Kościół wczesnochrześcijański był bardzo niejednolity. Pierwsze zgrzyty i nieprawidłowości zaczęły się już w końcu III wieku naszej ery. Kiedy w 476 roku doszło do upadku cesarstwa zachodnio-rzymskiego pogłębiły się różnice między dwoma głównymi ośrodkami chrześcijaństwa – Konstantynopolem i Rzymem. Od tej pory wschód i zachód rozwijały się niezależnie od siebie i wykształciły swoje własne zasady wiary.
Prawosławie a katolicyzm
Kościół zachodni rozwijał się w tradycji łacińskiej, wschodni pozostał w tradycjach greckich. Ten drugi zaczęto nazywać kościołem prawosławnym. Kościół prawosławny, zwany też wschodnią cerkwią albo Kościołem ortodoksyjnym jest obok katolicyzmu i wyznań reformowanych jedną z odmian chrześcijaństwa. Wszystkie te religie mają wspólny początek, ale różny przebieg i proces kształtowania. W IX wieku misjonarze prawosławni zaczęli rozszerzać wpływy swego kościoła na rejony wschodniej Europy. Prawosławie zaczęło być tam dominującą religią. Konflikty zaczęły się więc nawarstwiać. Do punktu kulminacyjnego doszło w 1054 roku. Miejsce ma wówczas proces zwany schizmą wschodnią. To właśnie w tym roku głowy obu kościołów – papież Leon IX i patriarcha Konstantynopola Michał Cerulariusz obłożyli się nawzajem ekskomunikami.
Prawosławie – charakterystyka
Rozłam był spowodowany wcześniejszymi zmianami w wyznaniu wiary ustanowionym na soborze nicejskim w 325 roku. Zmieniono wówczas formułę, a na zmianę tą nie wyraził zgody Kościół Prawosławny. Do dzisiaj jest to główna różnica między wschodnim a zachodnim kościołem. Prawosławie nie uznaje również pochodzenia Ducha Świętego również od Syna. Uważa, że pochodzi on tylko od Boga Ojca. Kościół prawosławny nie uznawał także zwierzchności papieża. Rozłam pogłębił się jeszcze bardziej w czasach krucjat. Na wrogie nastawienie wpłynęło między innymi zdobycie Konstantynopola przez krzyżowców. W 1965 roku nastąpił przełom na linii kościół prawosławny i zachodni. Zniesiono ekskomuniki nałożone w 1054 roku. Od tamtej pory panuje pewnego rodzaju zawieszenie broni. W związku z wiekami walk między tymi kościołami wykształciły się zupełnie inne obrzędy i sposób sprawowania liturgii.
Prawosławie – obrzędy
Obrzędy prawosławne, zwane greckimi są dużo bardziej ortodoksyjne. Nie ma w nich miejsca na muzykę instrumentalną. Msze mają charakter bardzo uroczysty, zachowane zostały archaiczne formy sprawowania liturgii. Główną cechą jest sprawowanie liturgii w archaicznych formach języka staro-cerkiewno-słowiańskiego. Prawosławie wykształciło też własną strukturę kościelną. Niższe duchowieństwo – popi mogą na przykład zawierać małżeństwo. Prawosławie posiada też własny kalendarz (zwany kalendarzem juliańskim), w którym święta obchodzone są w porównaniu do świąt katolickich z dwutygodniowym opóźnieniem.
Prawosławie – symbole wiary
Wyznawcy prawosławia otaczają kultem święte obrazy – ikony. Posiadają też charakterystyczny krzyż – ośmioramienny, który jest połączeniem krzyża greckiego, łacińskiego i świętego Andrzeja. Według wiary prawosławnej nie tylko Pismo Święte ma znaczenie absolutystyczne. Równie ważne są postanowienia siedmiu soborów ekumenicznych. Charakterystyczne jest też pojęcie doby liturgicznej. Trwa ona od wieczora i rozpoczyna się wieczernicą. Ta poprzedzona jest Noną. Następnie następuje Wielka lub Mała Kompleta. Wraz z wybiciem północy rozpoczyna się Nokturn. Przed wschodem słońca rozpoczyna się Jutrznia. Ta kończy się Prymą – pierwszą godziną kanoniczną. Prawosławie ma ogromny zasięg na wschodzie szczególnie w Rosji. W Polsce występuje na wschodnich obrzeżach kraju.
Was this helpful?
1 / 0