Dziecko rozwija się w brzuchu mamy przez mniej więcej trzydzieści osiem – czterdzieści tygodni. W tym czasie zachodzą w jego organizmie bardzo znaczące zmiany, z jednej komórki ewoluuje do w pełni rozwiniętego i zdolnego do życia poza łonem matki małego dziecka.
Rozwój płodu ludzkiego
Pierwszym elementem, który jest niezbędny do procesu jakiegokolwiek rozwoju, jest zapłodnienie. Dochodzi wtedy do poczęcia dziecka. Do zapłodnienia dochodzi w wyniku połączenia się ze sobą komórki jajowej matki i plemnika ojca. Komórka jajowa, która wydostała się z jajnika, przedostaje się do jajowodu, gdzie czekają na nią plemniki. Do faktu zapłodnienia dochodzi w jajowodzie. W wyniku zapłodnienia dochodzi do przekazania dziecku genów obydwu rodziców. W wyniku zapłodnienia powstaje zygota. Jest to komórka diploidalna, która ulega dalszym podziałom, które są początkiem powstawania nowego organizmu. Poprzez kolejne podziały powstają następne komórki, które rozwijając się przekształcają się w zarodek. Zarodek znajdując się jeszcze w jajowodzie przechodzi stadium moruli, po czym jako blastula przechodzi do macicy, w której poprzez szereg kolejnych procesów dochodzi do jego zagnieżdżenia się i dalszego rozwoju. W czwartym tygodniu od momentu zapłodnienia embrion mierzy dwa i pół milimetra długości i możemy już w nim wyróżnić głowę, zalążki kończyn i niektórych narządów wewnętrznych, np. wątroby. Powoli zaznaczają się również powieki.
Z powstałych we wcześniejszym okresie listków zarodkowych (ektoderma – wewnętrzny, mezoderma – środkowy i endoderma – zewnętrzny listek zarodkowy) będą rozwijać się:
Z ektodermy – skóra, włosy paznokcie, mózg, rdzeń kręgowy, komórki czuciowe, gruczoły potowe, narządy zmysłów, szkliwo zębów.- Z mezodermy powstaną mięśnie gładkie, kości i tkanka chrzęstna, nerki, jądra bądź jajniki oraz tkanki układu krwionośnego wraz z krwią.
- Z endodermy rozwiną się: układ pokarmowy, nabłonek tchawicy i płuc, wątroba, trzustka, pęcherz moczowy i tarczyca.
Rozwój płodu tydzień po tygodniu
Serce nowego człowieka zaczyna bić około czwartego tygodnia od momentu zapłodnienia, w drugim miesiącu szybkość bicia serca szacuje się na sześćdziesiąt pięć uderzeń na minutę i już tłoczy krew. W szóstym tygodniu życia płodowego człowieka zachodzą w nim najbardziej znaczące zmiany fizyczne, pojawiają się już kończyny z palcami, rdzeń kręgowy, newralgiczne narządy i układy są już na swoich miejscach, dochodzi do połączenia krwiobiegu dziecka z układem krwionośnym matki, dzięki któremu dziecko otrzymuje substancje odżywcze, tlen i potrzebne przeciwciała. Etap zarodka kończy się około 8 – 9 tygodnia, mamy wtedy już do czynienia z płodem, aż do momentu narodzin. Od trzeciego miesiąca rozwój płodu polega głównie na powiększaniu wagi oraz wielkości. Dziecko rośnie około półtora milimetra na dzień. Płód ma już wtedy wyraźnie zarysowany profil nosa, dwadzieścia ząbków mlecznych oraz unikalne linie papilarne na dłoniach i stopach. Następuje dalsza specjalizacja narządów, możemy zaobserwować już oczy, uszy, noc, mózg oraz narządy płciowe, tkanka chrzęstna zastępowana jest przez kostną.
Na początku drugiego trymestru płód ma długość około 17 centymetrów i waży mniej więcej 120 gramów. Jego ciało pokrywa się drobnym meszkiem, który przekształci się we włosy. W obrębie budowy mózgu kształtują się zwoje pokryte korą mózgową. Na tym etapie życia płodowego uznaje się że dziecko jest już zdolne do życia, jednakże w przypadku porodu szanse na przeżycie wynosiłyby jedynie pięć procent. W kolejnych dwóch miesiącach płód rośnie do około 35 centymetrów i zaczyna słyszeć dźwięki. Wykształcają się w nim również zmysły równowagi i smaku. Dziecko ma w pełni ukształtowane mięśnie, nadal rozwija się układ kostny, zachodzi dalsza specjalizacja układu nerwowego, pojawiają się wiązadła stawowe.
Ostatni trymestr ciąży to czas, w którym u dziecka rozwija się intensywnie zmysł wzroku, zaczyna ono otwierać oczy, waga dziecka ustala się na poziomie od trzech do czterech kilogramów, a jego długość to ponad pięćdziesiąt centymetrów. Ponadto dziecko zaczyna się odwracać głową w kierunku kanału rodnego. Od trzydziestego szóstego tygodnia ciąży szanse przeżycia dziecka szacowane są na dziewięćdziesiąt procent, jego płuca są ukształtowane w wystarczającym stopniu by samodzielnie podjąć funkcje oddechowe.
Prawidłowemu przebiegowi ciąży zagrażać mogą różne czynniki, dotyczy to właściwie każdego z etapów rozwoju. Na etapie zygotycznym dojść może do samoistnego poronienia, wynika to z tego, że może być za mało substancji pokarmowych na przebycie drogi do macicy. Zagrożeniem jest również ciąża pozamaciczna. W stadium zarodkowym największym niebezpieczeństwem jest uboga w witaminy dieta matki, zła gospodarka hormonalna, choroby, stres, konflikt serologiczny, stosowanie używek oraz wiek rodziców – im są starsi tym większa jest możliwość wad genetycznych. Dla życia płodowego natomiast największym zagrożeniem jest przedwczesny poród.
Was this helpful?
0 / 0