Zatrucie jadem kiełbasianym

Zatrucie jadem kiełbasianym nazywane jest także botulizmem. Zatrucie jadem następuje najczęściej poprzez zjedzenie nieprawidłowo przechowywanego bądź źle wyprodukowanego mięsa (najczęściej dotyczy to konserw). Zatrucie jadem kiełbasianym to zespół objawów wywołanych działaniem Gram-dodatniej, beztlenowej bakterii jadu kiełbasianego na organizm ludzki.

Zatrucie jadem kiełbasianym – przyczyny

Do zatruć dochodzi drogą pokarmową, poprzez spożycie toksyn pokarmu zwierzęcego. Przyczyną zatrucia najczęściej są konserwy mięsne, jarzynowe, oraz rybne. Staje się nią także spożywanie przetworów produkowanych w warunkach domowych, lub przeterminowanych i niewłaściwie przechowywanych produktów.

Zatrucie jadem kiełbasianym – objawy

Objawy zatrucia przewodu pokarmowego:

• Nudności,
• Wymioty,
• Zaparcia,
• Bóle brzucha.

Objawy toksycznego działania toksyny botulinowej:

• Osłabienie i porażenie grup mięśni,
• Opadanie powiek, senny wyraz twarzy,
• Podwójne widzenie.

Objawy zatrucia jadem kiełbasianym ze skutkiem śmiertelnym:

• Niewydolność oddechowa,
• Zachłystowe zapalenie płuc,
• Zatrzymanie akcji serca.

Przypadki ze skutkiem śmiertelnym stanowią od 10 – 25 %.

Zatrucie jadem kiełbasianym – pierwsza pomoc

Należy natychmiast wezwać pomoc lekarską, zabezpieczyć treści wymiotów, oraz resztek pokarmowych.

Zatrucie jadem kiełbasianym – diagnostyka

Przeprowadzenie badań opartych na próbie biologicznej, najlepiej na myszach, charakteryzujących się ogromną czułością. Testy immunodiagnostyczne (np. hemaglutynacja pośrednia, ELISA), których zaletą jest krótki czas wykonania, wadą natomiast niska czułość i swoistość. Przeprowadzenie badań opartych na oznaczaniu toksyn botulinowych przez pomiar ich aktywności endopeptydazowej. Umożliwiają one wykrycie biologicznie aktywnych cząsteczek toksyn, a ich czułość jest wyższa niż próby biologicznej na myszach. Hodowla bakterii Clostridium botulinum prowadzona przy użyciu klasycznych metod mikrobiologicznych. Przeprowadzenie badań opartych na reakcji łańcuchowej polimerazy (PCR) wykorzystywanych m.in. do wykrywania fragmentów genów kodujących różne typy neurotoksyn botulinowych. Metodę tą cechuje wysoka czułość, swoistość i krótki czas wykonania.

Laboratoryjna diagnostyka rozpoznania botulizmu

Wykrycie (dowolną z metod) toksyny botulinowej w próbce kału, w surowicy krwi, treści żołądkowej lub potrawie zjedzonej przez chorego. Wyhodowanie laseczek jadu kiełbasianego z kału (botulizm pokarmowy i niemowlęcy) lub z materiału pobranego z rany (botulizm przyranny).

Zatrucie jadem kiełbasianym – leczenie

Leczenie powinno rozpocząć się natychmiast po spożyciu zakażonego pokarmu. Żeby usunąć toksyny, należy spowodować wymioty, wypłukać żołądek, wykonać lewatywę, oraz podać surowicę antytoksyczną, by zneutralizować truciznę we krwi.

Zatrucie jadem kiełbasianym – profilaktyka

Nie należy spożywać nieświeżych i przeterminowanych konserw. Wydęcie denka (tzw. bombaż) świadczy o zepsuciu pokarmu, a dość charakterystyczne syknięcie przy otwieraniu jedzenia, może świadczyć o zepsuciu pokarmu.