Czerniak

Czerniak jest  nowotworem  złośliwym skóry, który charakteryzuje się wyjątkowo dużą skłonnością do wczesnych przerzutów oraz niewielką podatnością na jego leczenie. Prawie 100 % wszystkich czerniaków znajduje się na skórze, ale nowotwór może umiejscawiać się wszędzie tam, gdzie pojawiają się komórki barwnikowe. Najczęściej powstaje w obrębie znamion barwnikowych, nazywanych potocznie pieprzykami. Liczba zachorowalności na czerniaka z roku na rok niestety zwiększa się. Powodem jest zbyt nadmierne opalanie swojego ciała i wystawianie na szkodliwe promieniowanie UV. Obok nadmiernej ekspozycji skóry na słońce, szczególnie niebezpieczne może być  korzystanie z solarium. Do stwierdzenia, czy dane znamię jest czerniakiem, potrzebne są specjalistyczne badania dermatologiczne. Jeżeli tylko zobaczymy jakieś niepokojące zmiany na skórze, ważne jest by jak najszybciej udać się do specjalisty, w tym przypadku lekarza dermatologa. U kobiet czerniak występuje zazwyczaj na twarzy, rzadziej na kończynach dolnych. U mężczyzn zaś pojawia się on na tułowiu.

Czerniak – diagnoza i leczenie

Do postawienia diagnozy i stwierdzenia iż zmiany na skórze to czerniak, potrzebne są specjalistyczne badania. Czy zabarwienia na naszej skórze są poważne i związane ze mianami nowotworowymi może stwierdzić tylko lekarz specjalista. W przypadku wątpliwości zawsze lepiej jest zasięgnąć profesjonalnej porady dermatologa lub opinii onkologa. Profilaktyczne usuwanie powinno być przeprowadzone jak najszybciej. Znamiona wrodzone niewielkie mogą być usuwane chirurgicznie i bardzo szybko bez powikłań. Usuwanie dużych znamion często wymaga skomplikowanych zabiegów chirurgicznych, a w trudniejszych przypadkach nawet powiązanych z przeszczepami skóry. Znamiona te występują na skórze całego ciała, najniebezpieczniejsze są te umiejscowione na skórze odsłoniętej np. ramionach, karku i skórze owłosionej głowy. Chorzy powinni unikać słońca, muszą też poddawać się co jakiś czas dermatologicznym kontrolom lekarskim Na czerniaka można zachorować w każdym wieku, jednak częstość zachorowalności zwiększa się głównie po 30 roku życia u kobiet i po 40 roku życia u mężczyzn. Cechuje go także wysoka śmiertelność. Nie jest uważany za nowotwór, który może być dziedziczony. Jeśli nowotwór jest wykryty w bardzo wczesnym okresie, może być w pełni wyleczalny. W Polsce większość osób zgłasza się do lekarza, gdy zmiany trwają już kilka miesięcy i są bardzo zaawansowane.

Czerniak – objawy

Objawy mogące świadczyć o czerniaku to m.in.:

• pojawienie się nowej zmiany na niezmienionej dotąd skórze,
• zmiana kształtu, koloru i wielkości znamienia,
• zaczerwienienie wokół zmiany,
• nagłe odbarwienie znamienia,
• sączenie lub krwawienie ze znamienia,
• wypadanie włosów (jeśli znamię było owłosione),
• objawy subiektywne np. swędzenie, zmiana czucia w obrębie znamienia,
• pojawienie się satelitarnych guzków w okolicy znamienia,
• powiększenie się węzłów chłonnych.

Czerniak – rodzaje

Obecnie stosuje się następującą klasyfikację czerniaków:

• czerniak wywodzący się z plam soczewicowatych umiejscowiony na kończynach,
• czerniak szerzący się powierzchownie,
• czerniak guzkowy,
• postać bez barwnikowa,
• czerniak pochwy i sromu,
• czerniak błon śluzowych,
• czerniak amelanotyczny,
• czerniak wywodzący się z plamy soczewicowatej.

Czerniak – profilaktyka

Ze względu na ograniczone metody leczenia i wyjątkową złośliwość tego nowotworu największą rolę w walce z nim odgrywa profilaktyka i wczesne rozpoznanie choroby. Zmiany rozpoznane wcześniej i usunięte całkowicie, nierzadko udaje się wyleczyć. Często jednak występują nawroty i przerzuty, nawet po wielu latach od pozornego wyleczenia. W profilaktyce czerniaka, niemałą rolę odgrywa rozsądne korzystanie ze słońca.

Czerniak – czynniki ryzyka

Osoby nie obarczone czynnikami ryzyka, także powinny zachować umiar w opalaniu i zawsze stosować kremy do opalania z wysokimi filtrami, dostosowane do typu skóry. Pamiętajmy, że w skórze niezmienionej również znajdują się komórki mogące stanowić punkt rozwoju czerniaka. Nie zapominajmy też o szybszym starzeniu się skóry i częstszym występowaniu mniej złośliwych nowotworów skóry pod wpływem przewlekłego i nadmiernego opalania się.

Czynniki ryzyka zachorowania na czerniaka:

• promieniowanie ultrafioletowe,
• znamiona, kolor skóry, włosów, oczu,
• czynniki genetyczne,
• przemiany hormonalne.