Kolana koślawe

W kolanie znajduje się największy staw człowieka. W stawie tym łączą się: kość udowa, piszczel i rzepka. Staw kolanowy posiada dwie łąkotki, które dopasowują do siebie powierzchnie stawowe w czasie ruchu. Jest to staw zawiasowy, który umożliwia ruchy takie jak zginanie i prostowanie, choć możliwe są też ruchy rotacyjne. Stawy kolanowe wzmocnione są również więzadłami zewnętrznymi i więzadłami wewnętrznymi (krzyżowe przednie i tylne), które charakteryzują się ogromną siłą. Siła ta pomaga w przezwyciężaniu bardzo dużych przeciążeń.

Główka stawu utworzona jest przez wypukłe kłykcie kości udowej, natomiast jego panewka uformowana jest z kłykci kości piszczelowej i rzepkę. Torebka stawowa kolana stanowi zabezpieczenie stawu kolanowego przed jego destabilizacją, jest ona dla stawu ochroną. Zamykając szczelnie staw przechodzi w okostną, która okrywa kość ze wszystkich stron. Torebka stawowa składa się z dwóch warstw – zewnętrznej, zbudowanej z włókien tkanki łącznej, których część tworzy więzadła, oraz wewnętrznej, czyli maziówki, która produkuje maź stawową, która jest niejako smarem umożliwiającym płynne i bezbolesne przesuwanie się płaszczyzn stawowych względem siebie.

Kształtowanie się budowy kończyn dolnych jest różne w różnych okresach życia dziecka. Poznanie tych procesów oraz umiejętność prawidłowego zdiagnozowania mogących wystąpić anomalii pomoże nam ustrzec się przed niepotrzebną ingerencją chirurgiczną, da nam także możliwość szybkiego reagowania w przypadku wykrycia jakiegoś zaburzenia.

Kolana koślawe – przyczyny

Należy pamiętać, że u noworodków i małych dzieci obserwujemy odchylenia od normy, w każdym przypadku. Kolana dzieci są wygięte łukowato, w kształt litery „O”. Nie jest to jednak wada, gdyż tak właśnie powinny wyglądać nóżki noworodków, zostały tak fizjologicznie ukształtowane w życiu płodowym. Takie wygięcie nazywamy szpotawością kolan, utrzymuje się ono mniej więcej do trzeciego roku życia. W kolejnym okresie przechodzi w koślawość, rozstąpienie się łydek i złączenie kolan. Zwykle koślawość znika sama około dziesiątego życia. Po tym okresie pojawienie się koślawości lub szpotawości może nabrać charakteru trwałego.

Kolana koślawe

Koślawość kolan występuje więc, gdy przy złączeniu i wyprostowaniu kolan między kostkami stóp tworzy się odstęp który ma powyżej 5 centymetrów. Zwiększone predyspozycje do tej anomalii wykazują dzieci o obniżonym napięciu mięśniowym. Wada ta powoduje, że dzieci mają tendencję do stawania w rozkroku, przez co zwiększa się obciążenie wewnętrznych brzegów stóp, przez co nie może się prawidłowo ukształtować sklepienie stopy, co prowadzi do płaskostopia. Leczenie koślawości kolan zależne jest od przyczyny i stopnia zaawansowania wady.

W przypadku gdy dziecko ma wyraźnie koślawe kolana i koślawość ta się pogłębia, należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza.

Jeśli dziecko ma predyspozycje do wystąpienia koślawości kolan, należy zastosować się do poniższych zasad:

1. Nie powinno się urządzać długich spacerów i należy przestrzegać dziecko przed stawaniem w rozkroku.
2. Dziecko nie powinno siadać na klęczkach z piętami, łydkami i stopami skierowanymi do zewnątrz.
3. Należy wpajać dziecku nawyk siadania „po turecku”.
4. Jeśli dziecko ma nadwagę, powinniśmy pomóc mu ją zwalczyć.
5. Można stosować specjalne obuwie lub wkładki do butów, ale tylko po skonsultowaniu się z lekarzem.

Kolana koślawe – ćwiczenia

Ponadto zalecana jest gimnastyka korekcyjna, pływanie stylem kraulowym, rower, masaże klasyczne. Kategorycznie zabronione jest łyżwiarstwo, jazda na nartach.

Specjaliści zalecają dodatkowo następujące ćwiczenia korygujące tę wadę postawy:

1. Leżąc na plecach unosimy ręce do góry, nogi ugięte są w kolanach, stopy złączone razem – robimy skłon tułowia w przód, jednocześnie rozchylając kolana na zewnątrz, stopy pozostają złączone.
2. Siedząc z ugiętymi kolanami rozchylonymi do zewnątrz i złączonymi dołem stopami naciskamy kolana dłońmi do wewnątrz.
3. Unosimy nogę zgiętą w kolanie w górę i na zewnątrz.
4. W siadzie ugiętym podpartym klaszczemy podeszwami stóp.
5. Stojąc z gumową piłką między kolanami podskakujemy nie dopuszczając do wypadnięcia piłki.