Konfucjusz – biografia i poglądy

Konfucjusz był chińskim filozofem i myślicielem, żył w dobie wielkiego kryzysu społecznego, politycznego i religijnego. Urodził się w roku 551 roku przed naszą erą. Pochodził ze zubożałej szlacheckiej rodziny. Jego prawdziwe imię brzmiało „Qiu”, co oznaczało pagórek. Imię takie pochodziło najprawdopodobniej od jego wypukłego czoła, które w Chinach uważane było za oznakę wybitnej inteligencji.

Konfucjusz – biografia

Konfucjusz mając lat piętnaście rozpoczął naukę, którą opłacał z własnych środków, ciężko pracując. Ambicją jego było zajmowanie wysokich urzędów w państwie, tak, by mieć możliwość przeprowadzenia szerokiej reformy społeczeństwa. Nigdy nie zdołał jednak zaspokoić swoich ambicji, piastował jedynie pomniejsze, niewiele znaczące urzędy, miał również małą grupkę uczniów. W wieku dziewiętnastu lat Konfucjusz ożenił się, wtedy rozpoczął również swoją karierę urzędniczą. Rozpoczynał jako nadzorca stada owiec i wołów, następnie został naczelnikiem spichlerzy, nadzorował pola książęce oraz ludzi, którzy doglądali zwierząt.

Konfucjusz zdobywał sławę człowieka bardzo mądrego i uczonego. W roku 530 przed naszą erą założył szkołę, w której uczył pisma, podstawowej wiedzy oraz zasad dobrego zachowania się. Jak podaje tradycja, spotykał się kilkukrotnie z innym mędrcem – Lao Tsy. Gdy w państwie Lu wybuchła rebelia, Konfucjusz musiał uciekać, udał się do pobliskiego państwa Qi. Po powrocie został zarządcą u kolejnego władcy, by z czasem zostać jego bliskim doradcą. Mógł wówczas poświęcić się poprawie funkcjonowania państwa, którą to czynność rozpoczął od zreformowania uciążliwego dla ludu systemu podatkowego (Konfucjusz popierał niskie podatki). Marzeniem jego było, aby przywódcami byli ludzie szlachetni i mądrzy, bez względu na to, skąd się wywodzili.

Konfucjusz – poglądy

Uczniowie i ludzie mianowani przez Konfucjusza z czasem zajmowali coraz wyższe stanowiska. Końcem jego kariery politycznej była wprowadzona przez niego polityka wyburzania murów miast rodów, które się buntowały, co w rezultacie doprowadziło do ponownego wybuchu rebelii. Konfucjusz zmuszony był do ucieczki z państwa. Wraz z grupą uczniów przez kilkanaście następnych lat tułał się po sąsiednich księstwach w poszukiwaniu posad u możnowładców, nigdzie jednak nie znalazł schronienia. Konfucjusz nie był zręcznym politykiem, ponadto zrażał do siebie ludzi nadmierną wyniosłością. Gdy po okresie wygnania wrócił do państwa Lu, zadowolił się posadą nauczyciela. Zmarł w 479 roku p.n.e., w wieku 72 lat, pochowano go w Qufu.

Konfucjusz – filozofia

Konfucjusz zajmował się głównie zagadnieniami etycznymi, społecznymi, ale także politycznymi. Cechowało go zamiłowanie do tradycyjnych wartości, stał twardo na jej straży. Nauczał o byciu użytecznym dla państwa i społeczeństwa, nienagannym zachowaniu. Konfucjuszowi przypisuje się napisanie wielu ksiąg, które tworzą tzw. konfucjańską klasykę, są to: Pięcioksiąg konfucjański oraz Czteroksiąg konfucjański, które to księgi do roku 1905 stanowiły podstawę do egzaminowania adeptów do służby państwowej Chin. Konfucjusz uważał, że moralny zmysł człowieka jest odzwierciedleniem kosmicznego porządku natury. Ciekawostką jest to, że jako jedyny z wielkich myślicieli nie odwoływał się w swej nauce do sił nadludzkich, nadprzyrodzonych.

Konfucjanizm

Jego nauka, zwana konfucjanizmem nie jest zatem religią, lecz raczej systemem etyczno – moralnym, nauką o tym, co jest dobre, społecznie wartościowe, chociaż obecne w nim są pierwiastki metafizyczne. Konfucjusz dopatrywał się w religiach zagrażającego zabobonu, nie chciał również, aby się za niego modlono, nawet gdy wiedział, że nadchodzi śmierć. Pozostawił po sobie wrażenie uczciwego i prawego człowieka.

Zawsze podkreślał takie cnoty jak:

1. Prawość (yi), która powinna być powinnością, spełnianiem dobrych rzeczy dla samego dobra, nie dla korzyści własnej, korzyść to przeciwieństwo prawości.
2. Humanitarność (ren), czyli kochanie innych, bowiem człowiek kochający innych potrafi pełnić swoje codzienne obowiązki dla dobra innych.
3. Lojalność wobec innych (zhong) – czynienie innym tego, czego chciałoby się dla siebie.
4. Altruizm (shu) – nieczynienie innym tego, czego nie chcielibyśmy sami doświadczyć. Znana jest stara maksyma Konfucjusza „nie rób drugiemu, co tobie niemiłe”.