Modele inteligencji emocjonalnej

Pojęcie inteligencji emocjonalnej zostało użyte i wprowadzone do psychologii przez Daniela Golemana. Zauważył on, że osoby z bardzo wysokim poziomem inteligencji racjonalnej (IQ) często nie osiągają sukcesów w życiu i pracy. O tym bowiem decyduje inny rodzaj inteligencji, tzw. inteligencja emocjonalna. Czynnik ten decyduje w dużym stopniu o radzeniu sobie ze stresem, oraz zdolności do motywowania siebie i innych. Osoby o dużym poziomie inteligencji emocjonalnej łatwiej odnoszą sukcesy niż te z wysokim poziomem IQ. Idąc dalej, można stwierdzić, że wysoki poziom inteligencji racjonalnej nie pozwala na rozwijanie inteligencji emocjonalnej. Poziom inteligencji emocjonalnej decyduje o naszym codziennym funkcjonowaniu i radzeniu sobie z trudnościami.

Inteligencja emocjonalna – co to jest?

Są to osobiste umiejętności człowieka pozwalające zrozumieć i rozpoznać stany emocjonalne własne i innych. Jest to też umiejętność właściwego używania swoich emocji i radzenia sobie z emocjami innych ludzi.

Modele inteligencji emocjonalnej

Według D. Golemana inteligencja emocjonalna to:

• Zdolność rozumienia siebie i swoich emocji.
• Kierowanie i kontrolowanie ich.
• Umiejętność samo motywacji.
• Zdolność do empatii, czyli wczuwanie się w potrzeby innych ludzi. •

Według J. Mayera i P. Saloveya to:

• Umiejętność spostrzegania emocji.
• Rozumienie emocji.
• Kierowanie nimi.
• Myślenie przy współudziale emocji.

Według Rauvena Bar-Ona inteligencja emocjonalna składa się z:

• Inteligencji intrapersonalnej.
• Inteligencji interpersonalnej.
• Umiejętności radzenia sobie ze stresem.
• Zdolności adaptacji.

Inteligencja emocjonalna – kompetencje Inteligencję emocjonalną tworzą 2 typy kompetencji emocjonalnej. Są to:

Kompetencje psychologiczne:

• Samoocena, czyli poczucie własnej wartości, wiara we własne możliwości, świadomość swoich ograniczeń.
• Samoświadomość – rozpoznawanie swoich stanów emocjonalnych, wiedza o własnych wartościach, preferencjach.
• Samokontrola – umiejętność świadomej reakcji na bodźce zewnętrzne, kontrolowanie własnych emocji, radzenie sobie ze stresem.

Kompetencje społeczne:

• Empatia, czyli zrozumienie i pomaganie innym, zrozumienie ich potrzeb, uczuć i systemu wartości.
• Asertywność – umiejętność obrony własnych praw bez naruszania praw innych.
• Perswazja – uzyskiwanie u innych pożądanych reakcji.
• Przywództwo – pobudzanie motywacji innych do realizacji własnych wizji.
• Współpraca – tworzenie więzi i współdziałania z innymi.
• Sumienność – odpowiedzialność za powierzone zadania.

Zalety posiadania wysokiego poziomu inteligencji emocjonalnej:

• Wpływa dodatnio na relacje z innymi.
• Zwiększa jakość kontaktów międzyludzkich.
• Daje satysfakcję z życia.
• Ułatwia radzenie sobie ze stresem.

Inteligencja emocjonalna – jak ją rozwijać?

Ludzkie emocje są bardzo złożone, dlatego zrozumienie i kierowanie nimi znacznie ułatwi nam życie. Jest to trudna sztuka, dlatego warto rozwijać swoją inteligencję emocjonalną.

Trening polega na zdobywaniu umiejętności i wiedzy na jej temat:

• Przy spostrzeganiu emocji ważna jest nauka właściwych słów określających dane emocje i rozpoznania ich u innych.
• Przy zrozumieniu emocji ważne jest przyczynowo-skutkowe przeanalizowanie zachowań.
• By zarządzać emocjami trzeba posiąść dwie poprzednie umiejętności, a następnie dogłębnie zrozumieć emocje i poznać ich przyczyny. Nauczyć się też technik rozładowywania emocji.
• W asymilacji emocji trzeba się nauczyć zasad ułatwiających szybkie i sprawne wykorzystanie emocji.
• Swoją wiedzę można rozwijać poprzez psychoterapię indywidualną, grupową lub za pomocą podręczników.