Odleżyny

Odleżyny to wstydliwy i często pomijany objaw który występuje u osób, które z przyczyn zdrowotnych zbyt długi okres czasu pozostają w pozycji leżącej lub siedzącej. Występuje wówczas miejscowe niedokrwienie tkanek. Uszkodzenie skóry i leżących pod nią tkanek dociera aż do kości. U osób przewlekle chorych i przez to unieruchomionych schorzenia te pojawiają się w miejscach stykających się z podłożem. Są to więc zwłaszcza okolice kości krzyżowej, kości ogonowej, pośladków, pięt lub bioder. W przypadkach ciężkich mogą to być też ramiona, kostki i kolana. Sprzyjające powstawaniu tych schorzeń są zazwyczaj między innymi choroby takie jak cukrzyca i miażdżyca. Procent dotknięty tym problemem to jednak także pacjenci po urazach wielonarządowych, z porażeniami kończyn, po przebytych udarach mózgowych, z zaawansowaną miażdżycą mózgu.

Odleżyny – stopnie

Warto też zauważyć, że istnieje wiele klasyfikacji jeśli chodzi o zmiany odleżynowe. Ich zastosowanie jest za każdym razem konieczne, aby leczenie było prawidłowe. za najbardziej użyteczny W praktyce klinicznej uważa się 5-stopniowy podział według Torrance’a. Wyszczególnia on stopień 1 czyli blednące zaczerwienienie. Jest to reaktywne przekrwienie i zaczerwienienie, które jest odwracalne. Ucisk palcem powoduje tu zblednięcie zaczerwienienia, co z klei wskazuje na to, że mikrokrążenie jest jeszcze nieuszkodzone. Przy stopni 2 występuje nieblednące zaczerwienienie. W tym momencie rumień utrzymuje się po zniesieniu ucisku. Stan en spowodowany jest uszkodzeniem mikrokrążenia, zapaleniem i obrzękiem tkanek. Tu może wystąpić powierzchniowy obrzęk, uszkodzenia naskórka także pęcherze.

Odleżyny – objawy

Ból jest zazwyczaj nieodłącznym objawem. Przy 3 stopniu występuje uszkodzenie pełnej grubości skóry do granicy z tkanką podskórną, natomiast brzegi ran są dobrze odgraniczone i otoczone obrzękiem i rumieniem. Rana na dnie jest wypełniona ziarniną albo żółtymi masami rozpadających się tkanek. Kolejny stopień to 4, przy którym uszkodzenie obejmuje także tkankę podskórna. Otóż przyczyną martwicy tkanki tłuszczowej jest zapalenie i zakrzepica małych naczyń. Przy czym brzeg odleżyny jest zazwyczaj dobrze odgraniczony. Martwica może tu jednak także dotyczyć tkanek otaczających. Dno rany pokryte może być czarną martwicą. Ostatni 5 stopień to już zaawansowana martwica, która rozpościera się do powięzi i mięśni. Tu zniszczenie może również obejmować stawy i kości., a powstające jamy mogą się komunikować między sobą. W ranie znajdują sie rozpadające się masy tkanek oraz czarna martwica.

Profilaktycznie stosuje się zmiany pozycji co 2 godziny. Gdy już jednak rany się pojawią, leczenie generalnie wygląda tak samo jak w przypadku ran. Stosuje się więc różnorakie maści, plastry, kremy i opatrunki. Te ostanie powinny być zawsze sterylne. Zalecane jest także chirurgiczne czyszczenie ran. Wykonuje się to usuwając martwe tkanki znajdujące się w obrębie rany. Istotne jest, że przy zakażeniu takiej rany grozi to ogólnym zakażeniem krwi organizmu, a w konsekwencji możliwością rozwoju sepsy i zgonu.

Odleżyny – zapobieganie

W przeciwdziałaniu takiemu następstwu pomagają ogromnie różnorodne maści, które w swoim składzie mają jodopowidon (rozpuszczalny w wodzie kompleks jodu z poliwinylopirolidonem). Natomiast ziarninowanie (powstawanie nowej tkanki łącznej zawierającej bogatą sieć naczyń włosowatych) rany przyśpieszają leki zawierające sól srebrową sulfatiazolu. Niezwykle istotne jest również bardzo troskliwa pielęgnacja chorego przez co przeciwdziała się powstawaniu kolejnych ran. Poza tym, gdy rana jest głęboka rozległa trudno ją wyleczyć. Profilaktycznie stosuje się także materace zmiennociśnieniowe i poduszki przeciwodleżynowe. Główna metoda to jednak zmiana pozycji i pielęgnacja. Ciekawostką jest, iż w USA do leczenia wykorzystuje się terapię larwami much.