Oparzenia

Oparzeniem nazywamy skutki działania wysokiej temperatury. W zależności od temperatury i czasu działania środka lub środowiska termicznego na ustrój człowieka, oparzenie może wywołać tylko zmiany miejscowe lub wpłynąć na czynności całego organizmu i wywołać chorobę oparzeniową.

Oparzenia – stopnie

Oparzenia ze względu na ciężkość stanu pacjenta dzielimy na:

• oparzenia I stopnia – charakteryzuje się zaczerwienieniem skóry, lekkim obrzękiem i uczuciem pieczenia.
• oparzenia II stopnia – pojawieniem się rumienia, silnego obrzęku, dotkliwego bólu i pęcherzy wypełnionych surowiczym płynem.
  
• oparzenia III stopnia – to najcięższe oparzenia. Dochodzi w nich do martwicy skóry i głębokich ran poparzeniowych.

Podział oparzeń ze względu na ich rozległość i głębokość:

1) Oparzenia lekkie – za takie uważa się oparzenia nie przekraczające 1-2% powierzchni ciała, ograniczające się do zmian skóry w zakresie I i II stopnia. Należą tu typowe oparzenia “domowe”, najczęściej spowodowane gorącym lub wrzącym płynem.

2) Oparzenia ciężkie – u dzieci i u osób po 60 roku życia za takie uważa się oparzenia przekraczające 10% powierzchni ciała. Oparzenie ciężkie równoznaczne jest z chorobą oparzeniową. Oznacza ona całokształt zaburzeń ustrojowych, stanowiących pewien rodzaj choroby pourazowej. Przebiega ona w kilku etapach:

• okres wstrząsu – początek choroby cechujący się zmniejszeniem objętości krwi i wypływaniem osocza na zewnątrz,
• okres katabolizmu – po 3-4 dniach szybkiego zużywania rezerw energetycznych dochodzi do wyniszczenia organizmu,
• okres powikłań – miejscowych i narządowych, które w razie nie opanowania prowadzą do śmierci.

Oparzenia – podział

Oparzenie można też podzielić ze względu na przyczynę jego powstania:

• oparzenia termiczne,
• oparzenia chemiczne,
• oparzenia elektryczne,
• oparzenia popromienne.

Oparzenia – pierwsza pomoc

Postępowanie zależy od ciężkości urazu i okoliczności, w których nastąpiło poparzenie.

Jeśli mamy do czynienia z oparzeniem lekkim – natychmiastowe polewanie skóry strumieniem zimnej wody łagodzi ból, nie dopuszcza do powstania zaczerwienienia ani pęcherzy. Oparzone miejsce polewamy zimną wodą z kranu. Jeśli oparzenie wrzącą wodą przydarzyło się człowiekowi ubranemu, należy możliwie szybko zdjąć z niego odzież i polewać wodą gołą skórę. Nie wolno smarować oparzonych miejsc olejem i innymi tłuszczami, białkiem kurzym. Takie praktyki zdarzają się jeszcze, choć nauka już dawno uznała je za szkodliwe. Wyjątkiem jest oparzenie słoneczne, przy którym ulgę przynosi posmarowanie skóry olejem lnianym.

Oparzenia środkami chemicznymi (kwasem lub ługiem) także najpierw neutralizujemy przez obfite polewanie wodą. Dla oparzeń kwasami dobry jest 3% roztwór sody oczyszczonej. Na szklankę wody dajemy czubatą łyżeczkę od herbaty. Oparzenia ługami można zneutralizować słabymi roztworami kwasów. Na litr wody 6 łyżek 6% octu.

Oparzenia chemiczne śluzówek ust i przełyku są zawsze niebezpieczne najlepiej wtedy szybko wezwać pogotowie. Nie wolno podawać mleka.

Kiedy dochodzi do oparzenia z powodu zapalenia się odzieży, najlepiej przewrócić palącego się człowieka na ziemię, stłumić ogień kocami lub tym co mamy pod ręką. Nie wolno bez fachowej pomocy zdejmować z poszkodowanego ubrań. Po ugaszeniu płomienia poparzonego należy przykryć i natychmiast wezwać pomoc lekarską.

W przypadku ciężkich i rozległych oparzeń należy po udzieleniu pierwszej pomocy natychmiast wezwać pogotowie. Chorzy leczeni są w wyspecjalizowanych szpitalach i klinikach. Czasami niezbędne jest przeszczepianie skóry.

Lekkie oparzenia możemy leczyć dostępnymi w aptekach środkami zabezpieczającymi oparzone miejsce przed infekcją, łagodzące ból i przyspieszające gojenie się rany.