Święta Wielkiej Nocy są drugimi po Bożym Narodzeniu najważniejszymi świętami w kalendarzu Kościoła Katolickiego. Jest to przede wszystkim święto kościelne, podczas którego przeżywamy zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa, ale oprócz przeżyć duchowym z tymi dniami wiąże się również wiele różnych, ciekawych tradycji.
Święta Wielkanocy, w porównaniu do Świat Bożego Narodzenia są Świętami ruchomymi, tzn. nie mają konkretnej, stałej daty. Dzień Zmartwychwstania Jezusa poprzedza 40-dniowy post, Niedziela Palmowa a potem święto Wielkiego Czwartku, Wielkiego Piątku oraz Wielkiej Soboty mające wspólną nazwę Triduum Paschalnego. Zatrzymajmy się chwilę przy każdym z tych dni. Wielki Czwartek to pamiątka ustanowienia przez Chrystusa sakramentu Kapłaństwa i Eucharystii podczas Ostatniej Wieczerzy. Tego dnia wieczorem sprawowana jest specjalna Msza Wieczerzy Pańskiej. W niektórych Kościołach odbywa się podczas niej obrzęd mycia nóg dwunastu mężczyznom. Po zakończeniu mszy Najświętszy Sakrament przenosi się do kaplicy adoracji, gdzie czuwa się nad nim do późnych godzin nocnych oraz przez cały Wielki Piątek. Ze stołów znikają również świece i obrusy a Tabernakulum pozostawia się puste.
Wielki Piątek jest dniem, w którym wyjątkowo nie są odbywane msze. Odbywa się za to droga krzyżowa oraz adoracja Krzyża. Ten dzień jest dniem pełnej zadumy nad męczeńską śmiercią Chrystusa Pana. Tego dnia wszystkich katolików obowiązuje również ścisły post.
Wielka Sobota utożsamiana jest wielu ludziom ze świętem bardziej radosnym. A to dlatego, że kojarzą ją z przygotowywaniem święconki, malowaniem pisanek i święceniem pokarmów. Tak naprawdę jest to jednak dzień wielkiej żałoby, w której oprócz poświęcenia pokarmów powinniśmy nawiedzić grób Jezusa Chrystusa. Wieczorem, po zapadnięciu zmroku rozpoczyna się liturgia Wigilii Paschalnej, która zwiastuje początek nowego dnia.
Główną Mszą zwiastującą zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa jest jednak niedzielna rezurekcja, która odbywa się we wczesnych godzinach porannych.
Zostawmy jednak tematy związane z obrzędami liturgicznymi i skierujmy uwagę na tradycje wielkanocne, które zaczynają królować w naszych domach poczynając od Niedzieli Palmowej. Tego dnia wszyscy katolicy wybierają się do kościoła, aby poświęcić specjalnie wykonane na ten dzień palemki. Niegdyś uważano, że połknięcie jednej bazi z palemki zapewni zdrowie na cały rok. Poświęcone palemki zaś winniśmy postawić w naszym domu, aby chroniły nas dom przed nieszczęściami oraz złośliwością sąsiadów.
Tradycje wielkanocne w Polsce są głęboko zakorzenione. Również świąteczne porządki to nie tylko zwykłe sprzątanie mieszkania przed wizytą gości. Ono również ma znaczenie symboliczne – ma wypędzić z domu zimę oraz choroby.
W przeszłości z Wielkanocą wiązało się dużo więcej tradycji niż w chwili obecnej. Bardzo ważnym dniem była wówczas Wielka Środa, kiedy to młodzież wykonywała specjalną Kuklę na podobieństwo Judasza i topiła ją w rzece by symbolicznie pozbyć się zdrajcy. W Wielkim Tygodniu dzieci obdarowywano też grzechotkami, których dźwięk dało się słyszeć wszem i wobec po ustaniu bicia dzwonów.
Niegdyś również post trwał cale 40 dni, a nie jak w czasach obecnych jedynie w piątki. Dlatego też jego koniec świętowano wylewając główny posiłek owych dni – mianowicie żur symbolicznie na ziemię. W bardzo specyficzny sposób żegnano się również ze śledziem, którego przybijano do drzewa.
Dziewczęta w Wielką Sobotę przemywały swoją twarz w wodzie, w której gotowały się wcześniej jaja do święconki. Uważano bowiem, że jest to znakomity sposób na piegi i wszelkie inne niedoskonałości skóry.
Obecnie wiele tych tradycji poszło w zapomnienie. Jednak część z nich oczywiście pozostała. Ich początkiem jest w zasadzie Wielka Sobota, która w każdym domu rozpoczyna się wspólnym, rodzinnym przygotowywaniem święconki. Dzieciom specjalną frajdę sprawi na pewno malowanie pisanek. Tu obowiązuje pełna dowolność, są również różne metody na barwienie jaj jak np. gotowanie jaj w łupinach cebuli. Oprócz pisanek w koszyczku nie może zabraknąć innych podstawowych pokarmów takich jak: chleb, kiełbasa, pieprz i sól czy chrzan. Oprócz pokarmów powinno znaleźć się tam kilka symbolicznych figurek – mianowicie baranek – symbol Ciała Chrystusa oraz kurczaczki, które są z kolei symbolem nowego życia. Tego dnia zazwyczaj cały dom wypełnia się zapachami gotowanych potraw. W wielu rodzinach post kończy się w momencie poświęcenia pokarmów, aby po powrocie z Kościoła móc spróbować przyrządzanych dań.
Rezurekcja, będącą główną mszą Wielkiej Nocy już od wielu lat towarzyszą wystrzały z petard, którą są symbolem radości i zwiastunem dobrej nowiny, jaką jest Zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Po rezurekcji cala rodzina zasiada do Wielkanocnego stołu by podobnie jak opłatkiem podzielić się jajkiem ze święconki. NA stole wielkanocnym nie może zabraknąć potraw takich jak jajka, mazurek czy baba wielkanocna. Obecność jajek na stole to również głębsza symbolika. Jaja bowiem to symbol życia i odrodzenia. Tradycja dzielenia się nim sięga aż czasów starożytnej Persji. W Rumunii istnieje przysłowie, które mówi o tym, że zaprzestanie barwienia jaj na czerwono może prowadzić do końca świata. Czerwony kolor jest bowiem symbolem serca i miłości.
Ostatnim dniem celebracji jest Lany Poniedziałek zwany również śmigusem – dyngusem. Nazwa wzięła się od tradycji polewania wodą napotkanych ludzi. W przeszłości oblana panna miała większą szanse na zamążpójście. W dodatku panna, która otrzymała od kawalera tego dnia pisankę otrzymywała tym samym sygnał, że jest obiektem jego adoracji. Obecnie Śmigus-Dyngus to głównie zabawa dzieci oraz młodzieży, których pisk słychać cały dzień za oknami. Powinniśmy więc pamiętać o wszystkich tradycjach i obrzędach związanych z tym ważnym świętem. I oprócz zabawy w malowanie jajek pamiętać również o modlitwie i chwili zadumy, która poprzedza radosny dzień zmartwychwstania Chrystusa Pana.
Was this helpful?
0 / 0