Zaburzenia mowy – u dzieci najczęstszymi zaburzeniami mowy są: bełkotanie, jąkanie, opóźnienie rozwoju mowy.
1. Bełkotanie – zaburzenia mowy polegające na niemożności prawidłowego wymawiania dźwięku.
Do bełkotania zalicza się:
- Reranie – nieprawidłowe wymawianie głoski „r”: rower = lowel.
- Seplenienie i szeplenienie – nieprawidłowe wymawianie głosek „s” i „sz”: stacja = sztacja, poszła = posła itp. • Zniekształceniom może ulegać wymowa innych głosek, np. „k”, „l”, „p” i inne.
Przyczyny bełkotania:
- niedosłuch,
- nieprawidłowa budowa jamy ustnej lub krtani, braki w uzębieniu przednim,
- uszkodzenie układu nerwowego (dróg nerwowych lub ośrodka korowego analizatora słuchowego).
Dziecko, które bełkocze pod koniec wieku przedszkolnego powinno być zbadane przez specjalistę wad wymowy, czyli logopedę. Ustali on przyczynę bełkotania i udzieli wskazówek co do dalszego postępowania.
2. Jąkanie – zaburzenie mowy polegające na niemożności płynnego wymawiania niektórych dźwięków. Wyróżnia się:
- Jąkanie kloniczne – polega na kilkakrotnym powtarzaniu tej samej sylaby. Ten rodzaj jąkania może występować u dzieci 3-7 letnich jako cecha rozwojowa i w tym przypadku cofa się samoistnie.
- Jąkanie toniczne – polega na zatrzymaniu wypowiedzi na jakiejś głosce. Najczęściej trudność sprawia wymówienie: b, p, k, m, g, d lub r. Łagodną postacią jąkania tonicznego jest tzw. zacinanie się.
- Jąkanie prawdziwe – obejmuje objawy kloniczne, toniczne, napięcie emocjonalne i mięśniowe oraz współruchy.
Przyczyny jąkania:
- jąkanie wzmaga się w okresach zwiększonego napięcia,
- w sytuacjach nowych dla dziecka (lękotwórczych),
- może się pojawić po doznanych urazach psychicznych.
Leczenie:
- stosuje się metodę fonetyczną, prowadzącą do wyrównania rytmu oddechu i rozluźniania odpowiednich grup mięśni,
- psychoterapia,
- trening relaksacyjny.
Jąkanie to problem nie tylko dzieci. Jąka się ok. 45 mln. dorosłych i 180 mln. dzieci na całym świecie. Bardzo często jąkanie się nie jest oznaką zaburzeń rozwoju, wręcz przeciwnie – na trudności z mówieniem cierpią częściej osoby inteligentniejsze i wrażliwsze od innych.
U dorosłych przyczyn jąkania nie da się określić jednoznacznie:
- może to być objaw nerwicy lub nawet logofobii – czyli lęku przed mówieniem,
- nieprawidłowe oddychanie,
- efekt występowania niekontrolowanych skurczów 72 większych i mniejszych mięśni biorących udział w wypowiadaniu słów,
- czynniki emocjonalne,
- dziedziczenie skłonności do jąkania.
Terapia:
- samodzielna praca nad wymową słów i zdań,
- ćwiczenia z logopedą,
- rozmowy z psychologiem,
- kształtowanie umiejętności radzenia sobie z problemem,
- spotkania towarzyskie z osobami, które mają podobny problem,
- akceptowanie siebie.
3. Dyzartria
Zaburzenie mowy (u dorosłych i dzieci), charakteryzujące się zakłóceniami w funkcjonowaniu aparatu wykonawczego, czyli mięśni języka, podniebienia, gardła i krtani. Powstaje na skutek uszkodzenia ośrodków i dróg unerwiających narządy mowne (artykulacyjne, fonacyjne i oddechowe). Jej istotę stanowi przede wszystkim naruszenie prawidłowej artykulacji. Mowa pacjentów z tym zaburzeniem jest niewyraźna i nierytmiczna. Może być powolna lub przyspieszona. Głos bywa cichy, słaby, bezdźwięczny.
Wyróżnia się kilka rodzajów dyzartrii:
- spastyczna (w miażdżycy naczyń mózgowych),
- hipotoniczna (w miażdżycy naczyń, zatruciem jadem kiełbasianym),
- ataktyczna (w stwardnieniu rozsianym, guzach móżdżku, zaniku móżdżku),
- hipokinetyczna (w chorobie Parkinsona),
- dyskinetyczna (w pląsawicy).
Was this helpful?
0 / 0