Wrzuć artykuł na Fejsa! poleć na NK
Grzyby trujące
Grzyby nie są przyczyną masowych zatruć (np. typu gronkowcowego), ale należą raczej do grupy zatruć typowo rodzinnych, ponieważ na jedno ognisko przypada zwykle od jednej do kilku osób. Zatrucia grzybami stanowią niewielki procent ogólnej liczby zatruć pokarmowych, lecz wysoki wskaźnik zapadalności i zgonów świadczą o niebezpieczeństwie, jakie niosą za sobą grzyby trujące.
Rodzaje zatruć grzybami, czas rozprzestrzeniania toksyn Istnieją różne metody klasyfikacji zatruć grzybami, lecz wszystkie za podstawę przyjmują ośrodek działania substancji toksycznych w organizmie ludzkim oraz okres utajenia, czyli czas, który upływa od spożycia grzybów do wystąpienia pierwszych objawów chorobowych. Zatrucia z krótkim okresem utajenia (od 15 minut do 2 godzin) są na ogół mniej niebezpieczne dla życia od zatruć z długim okresem (powyżej 5 godzin lub nawet kilka dni), w których śmiertelność jest bardzo wysoka.
Wyróżnia się trzy zasadnicze typy zatruć pokarmowych grzybami:
– cytotropowe, – neurotropowe,
– gastryczne.
Zatrucia cytotropowe
Zatrucia cytotropowe charakteryzują się uszkodzeniem komórek narządów wewnętrznych: wątroby, śledziony, nerek, serca itp. Objawy chorobowe występują po długim okresie utajenia, wynoszącym po spożyciu muchomora sromotnikowego, wiosennego i jadowitego od 8 do 14 godzin (wyjątkowo do 40 godzin), piestrzenicy kasztanowatej od 5 do 8 godzin; natomiast w przypadku spożycia zasłonaka rudego od 3 do 14 dni. Zatrucia cytotropowe dość często kończą się śmiercią; zanim jednak wystąpią pierwsze objawy zatrucia, dochodzi do znacznego uszkodzenia narządów wewnętrznych, a nawet, jak w przypadku spożycia muchomora sromotnikowego, do hemolizy krwi.
Zatrucia neurotropowe Zatrucia neurotropowe cechuje ujemny wpływ na system nerwowy człowieka. Pierwsze objawy chorobowe występują po krótkim okresie utajenia, wynoszącym od 15 minut do 2 godzin. Ze względu na różne objawy kliniczne, zatrucia neurotropowe dzieli się na dwie grupy. Pierwsza grupa charakteryzuje się zwolnieniem akcji serca, spadkiem tętna, zaburzeniem oddychania, uczuciem gorąca, oraz silnym ślinotokiem. Objawy te wywołuje muskaryna, zawarta głównie w strzępniakach i niektórych lejkówkach, już po 15-30 minutach od spożycia grzybów. Oddzielną pozycję w zatruciach grzybami stanowi krowiak podwinięty, który spożyty w stanie surowym lub ugotowany i spożyty z wywarem w postaci np. zupy, powoduje bardzo liczne przypadki zatruć pokarmowych, zaliczanych do grupy muskarynowej typu neurotropowego.
Druga grupa zatruć charakteryzuje się silnym podnieceniem nerwowym, aż do napadów szału i halucynacji oraz przyspieszeniem akcji serca. Objawy te powoduje substancja o działaniu psychotropowym zbliżona budową chemiczną do atropiny, zwana mikoatropiną (obecnie zidentyfikowana jako kwas ibotenowy, muscymol i muskozon) zawarta w muchomorze plamistym i czerwonym. Okres utajenia objawów chorobowych wynosi około 2 godziny. Podobne objawy występują po spożyciu potrawy z czernidłaków, jeśli następnie wypije się choćby niewielką ilość alkoholu.
Zatrucia gastryczne Zatrucia gastryczne charakteryzują się objawami ostrych nieżytów żołądkowo-jelitowych, jak bóle brzucha, wymioty, biegunka, czasami podwyższona temperatura. Następuje odwodnienie organizmu i zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej płynów ustrojowych. Objawy te występują od 2 do 5 godzin po spożyciu niektórych (uznanych za trujące) gołąbków i mleczajów, wieruszki zatokowatej, gąski tygrysowatej, borowika grubo trzonowego, tęgoskóra i innych gatunków spożytych szczególnie w stanie surowym. Substancjami toksycznymi są związki terpenowe i inne jeszcze nieznane związki organiczne.
Do tego typu zatruć grzybami zaliczane są również zatrucia nieswoiste spowodowane spożyciem potrawy grzybowej zakażonej drobnoustrojami chorobotwórczymi.
Zatrucia grzybami – objawy Do zatrucia dochodzi zazwyczaj po spożyciu grzybów nieznanego pochodzenia, lub wskutek mylnego zaliczenia grzybów trujących do jadalnych, nieprawidłowego przyrządzenia oraz z powodu nadwrażliwości na grzyby jadalne. Objawy zatrucia mogą ponadto wystąpić po spożyciu zepsutych grzybów jadalnych, po zjedzeniu surowych grzybów jadalnych. We wszystkich tych przypadkach należy leczyć wszystkie osoby, które zjadły tę samą potrawę z grzybów, mimo że nie zgłaszają dolegliwości. Zatrucia grzybami najczęściej objawiają się bólami głowy, brzucha, biegunką. Mogą pojawić się, także takie objawy jak zaburzenia świadomości do śpiączki włącznie, zaburzenia widzenia, wymioty, drgawki, zaburzenia oddychania, żółtaczka, skaza krwiotoczna, a przy ciężkich przypadkach wstrząs i śmierć.
Należy pamiętać, iż w przypadku wystąpienia jakichkolwiek niepokojących objawów, które pojawiły się po zjedzeniu grzybów powinniśmy jak najszybciej skontrolować się z lekarzem, ponieważ często tylko w porę udzielona pomoc może uratować nam życie.
Zatrucia grzybami – pierwsza pomoc 1. Należy natychmiast opróżnić żołądek. Pić ciepłą wodę z solą (dorośli) dzieci wodę (bez soli) i spowodować wymioty. 2. W żadnym wypadku nie zażywać środków przeczyszczających, żadnych leków, alkoholu czy mleka. 3. Natychmiast zapewnić pomoc lekarską, lub odwieźć chorego do szpitala. 4. Zabezpieczyć resztki pozostałe z czyszczenia grzybów, resztki jedzenia, pozwoli to na precyzyjną diagnozę. 5. Jeżeli oznaki zatrucia występują bardzo późno, najczęściej dopiero po 10 lub 11 godzinach po posiłku, istnieje wówczas podejrzenie zatrucia muchomorem sromotnikowym, wiosennym lub jadowitym, możliwym do neutralizacji tylko w specjalistycznych klinikach.
6. Także przy objawiających się zatruciach, wskazujących na spożycie grzybów nie zagrażających życiu, należy natychmiast zapewnić pomoc lekarską.( nie można wykluczyć, iż w posiłku nie znalazły się trujące grzyby, które zadziałają dopiero późno)
Profilaktyka zatruć grzybami 1. Nie ma właściwego sposobu (poza atlasem) na odróżnienie grzyba jadalnego od podobnego trującego: – smak jest zawodną wskazówką, bo muchomor sromotnikowy, jest najniebezpieczniejszym grzybem naszych lasów, ma przyjemny słodkawy smak, – sinienie lub czernienie po przekrojeniu może nas również zmylić. Czernieją po przekrojeniu jadalne podgrzybki jak i niejadalne borowiki szatańskie. 2. Powinno się sięgać po wyłącznie znane gatunki, a jeśli nie mamy pewności, jeszcze przed obraniem i przekrojeniem zapytajmy bardziej doświadczonych. Po dalszych wątpliwościach grzyb należy wyrzucić! 3. Przy małej znajomości grzybów najlepiej nie zbierać okazów z blaszkami pod kapeluszem, a tylko te, które mają rurki. 4. Grzyby łatwo się psują, gdy są zbierane do torebek foliowych, a nie do koszyków-przegrzewają się i stanowią pożywkę dla pleśni i bakterii. 5. Pomylenie gatunków grzybów często występuje, gdy zbierają je dzieci lub w trakcie zbierania w lasach ocienionych przy skąpym świetle słonecznym. 6. Spożycie grzybów na surowo pogarsza stopień zatrucia. 7. Nie powinno się podawać potraw z grzybków dzieciom. 8. Koniecznie jest zachowanie ostrożności przy zakupie grzybów suszonych. 9. Grzyby szybko wchłaniają pyły i zanieczyszczenia. Dlatego nie należy spożywać grzybów zbieranych z terenów wokół zakładów przemysłowych czy szlaków komunikacyjnych.
10. Nie zbierać owocników małych, u których nie wykształciły się jeszcze cechy danego gatunku.
Was this helpful?
0 / 0